Velen zullen nu de wenkbrauwen wel fronsen, maar er is een absoluut winterharde citrus-soort: Poncirus trifoliata. Hiervan bestaan enkele cultivars, een aparte vorm heet ‘Flying Dragon‘ met kronkelende takken en kromme doornen. Poncirus is bladverliezend en de vruchten zijn helaas oneetbaar wegens de harsachtige, bittere smaak. Deze soort is voor ons erg belangrijk als onderstam voor sinaasappel, citroen etc. Poncirus groeit heel goed in ons klimaat en verdraagt allerlei minder goede grondsoorten. Door veel deskundigen wordt deze dan ook als beste onderstam aangeraden voor Noord West Europa.
Nagenoeg alle citrussoorten die in de Nederlandse plantencentra worden aangeboden zijn echter geënt op “verkeerde” onderstammen, die juist heel geschikt zijn voor het Middellandse Zee gebied! De meeste vorstbestendige citrussoorten (Citrus ichangensis, Citrus taiwanica e.a.) zijn zowel in de plantenhandel als in de tuinboeken (nog) onvindbaar. Om hardere citrus te kweken voor de consumptie zijn sinaasappels, mandarijnen, citroenen, grapefruits, kumquats enz. gekruist met poncirus. De winterhardheid is inderdaad stukken beter geworden, maar de consumptie-kwaliteit is er op achteruit gegaan. De sierwaarde is echter geweldig!
In de volle grond in een onverwarmde kas of in een zeer beschutte stadstuin is weer wat meer mogelijk. Zo levert de gele mandarijn ‘Keraji’ hier ondanks matige tot strenge vorst jaarlijks een prima oogst! De kleine, gele vruchten smaken heel goed. Van deze soort zijn stekken leverbaar.
De enorme groeikracht van Citrus volkameriana gaat ten koste van de vruchtzetting, waardoor deze soort uit het assortiment is gelaten.
STANDPLAATS, GRONDSOORT, VOEDING
100 % zonnig en uit de wind! Bij voorkeur planten tegen een zuidmuur.
De beste grond is voedzaam, humusrijk en goed afwaterend. Plakkerige grond mengen met wat scherp zand en turf.
Vanaf maart tot september elke maand wat koemestkorrels of andere organische mest geven (geen vogelmest, die bevat te veel kalk!). Tijdens heet zomerweer zonodig extra regenwater geven.
WINTERBESCHERMING
Bij matige vorst: zorg voor een 40 cm dikke mulch laag rondom de voet, bescherm de kroon met vliesdoek en de stam met jute. Als er een schrale oostenwind staat beschermen als hieronder aangegeven.
Bij strenge vorst: breng extra bescherming rond de stam aan met een rietmat en rond de kroon nog een stuk vliesdoek.
Bij zeer strenge vorst: verwarm de ruimte onder het vliesdoek met lichtslang, die tevens losjes om de stam heen wordt aangebracht. Zakt de temperatuur nog verder (meer dan 20 graden onder nul) of staat er stevige wind, bedek de boom dan geheel met een oude slaapzak; dit komt gelukkig zeer zelden voor.
Citrus ichangensis (“Ichang Papeda”), de allerhardste onder de altijd groene Citrusssoorten wordt in Zuidwest China gekweekt om de citroenachtige aromatische vruchten. Nieuwe kruisingen met deze soort schijnen beter te smaken dan kruisingen met Poncirus.
WAARSCHUWING
Iedereen die dit wil gaan proberen is dus nog een pionier. De enige garantie die u krijgt is mijn enthousiasme …