De volgende harde soorten Camellia zijn meestal leverbaar: Alba Simplex (groot en klein), Konronkoku (groot, prachtig donkerrood bloeiend), Tricolor (klein, uiteenlopend gekleurd), Black Lace en Moshio . Deze soorten behoren tot de sterkste in het vergelijkend warenonderzoek bij 80 verschillende Camellia’s in de afgelopen 25 jaar, evenals Spring Festival en Dahlonega. prijzen variëren van 25 tot 135 euro. Klik hier voor de actuele voorraad
CAMELLIA WEER VOOR HET VOETLICHT
Als er één plant is die het verdient om weer eens voor het voetlicht te komen, is het wel de Camellia! Jarenlang zijn ze ten onrechte als kamerplant gepresenteerd. Als ze èrgens niet goed gedijen, is het wel in huis. Net als Rhododendron houden ze van betrekkelijk koele en vochtige omstandigheden. Dat deze struiken de reputatie hebben om lastig te zijn heeft een aantal oorzaken:
1 kleine planten zijn nog niet goed winterhard, dus vriezen nogal eens kapot als ze niet beschermd worden
2 de standplaats luistert nogal nauw: goed beschut tegen de wind is essentieel;
3 de goed winterharde variëteiten zijn in Nederland slecht vertegenwoordigd en vaak nog onnodig duur ook
Variatie in bloemen en bloeiperiode
Ook van de verscheidenheid aan bloemvormen en kleuren is in ons land niet veel terug te vinden. Hoog tijd voor verandering dus! Want waarom zouden we ons de bloemenweelde die Camellia’s bieden toch ontzeggen? Ook in de volle grond is dit mogelijk. Bij C. sasanqua begint de bloei al in oktober! De hoofdbloei ligt ruim één tot twee maanden eerder dan bij Rhododendrons. Daardoor wordt onze “bloemenhonger”, die vooral vroeg in het voorjaar zo groot is, prima gestild.
De bloei
Na een gemiddelde winter is de bloei van veel soorten goed. Na een extreme winter is er vaak schade aan bloemknoppen en soms ook aan de takken. Dat kenden we natuurlijk al van een aantal Rhodo’s, dus dat hoeft niemand er van te weerhouden om met Camellia’s aan de slag te gaan. Ook op de Britse eilanden, waar deze prachtige planten veel vaker in tuinen staan dan in ons land, ontstaat er wel eens vorstschade. Voor zover mij bekend zijn er hier geen oude Cameliatuinen zoals bv. in Engeland. De oudste Camelia’s in de botanische tuin van De Groene Prins zijn inmiddels ruim 25 jaar en soms al ruim 3 m hoog.
Onderzoek naar de sterkste varieteiten
Natuurlijk verschilt ons klimaat wel van dat van Engeland. Ik ben inmiddels een jaar of 25 bezig met een “vergelijkend warenonderzoek” van ongeveer 80 verschillende soorten. Met vallen en opstaan heb ik de nodige lessen geleerd. Bijvoorbeeld dat het ingraven van Camellia’s met pot en al (zelfs met goede drainage!) vaak verkeerd afloopt. En dat gegevens over hardheid uit boeken vaak niet overeenstemmen met mijn eigen ervaringen. In sommige Engelstalige boeken wordt met “hardy” bedoeld “bestand tegen zon en wind”. Dat is iets heel anders dan winterhard. “Hardy varieties” zijn dus niet steeds winterhard!
Naamgeving tè vaak onjuist
Opvallend is de vaak onjuiste naamgeving in de reguliere plantenhandel. Ook zijn er talloze identieke variëteiten in omloop onder verschillende namen. Dit kenden we natuurlijk ook al van de Rhododendrons, waar jaarlijks meer van hetzelfde wordt gekweekt onder nieuwe namen: oude wijn in nieuwe zakken dus. Het zou goed zijn als er een overzichtscollectie ergens zou worden aangeplant. Van de verarmde botanische tuinen in ons overigens steenrijke land hoeven we zoiets niet te verwachten. Een omvangrijke collectie is gelukkig wel te vinden in provinciaal domein Het Leen in België.
VERZORGING VAN DE CAMELLIA
Ze stellen dezelfde eisen aan de bodem als rhodo’s: zuur (pH 5 tot 6), humusrijk en goed drainerend. In het voorjaar na de bloei een lichte bemesting met organische mest is prima. Zorg voor een strooilaag op de grond van denneschors o.i.d. In de zomer is het belangrijk dat de bodem nooit te droog wordt, want dan vallen de knoppen voortijdig af.
Veel mensen kweken Camellia’s in potten of bakken wat vaak goed gaat; maar in de volle grond doen Camellia’s het stukken beter. Ik adviseer dan ook om de winterharde soorten niet als kuipplant te beschouwen (tenzij het niet anders kan bijvoorbeeld op balkons).
EEN CAMELLIAHAAG
Met de opgaande Spring Festival, één der allerbeste soorten, kan een prachtige haag worden aangelegd. Deze is dan ook ruim voorradig. De meeste harde slank opgaande sasanqua’s zijn daar ook geschikt voor.
STERKE SOORTEN KOPEN
De winterbloeiende C. oleifera ‘Lushan’ is uitzonderlijk winterhard
Een overzicht van sterke soorten is heel handig. Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat deze soorten strenge winters redelijk tot goed hebben doorstaan:
- C. hiemalis Kanjirô met rozerode bloemen – zonder extra bescherming
- Alba Simplex met enkele witte bloemen – zonder bescherming
- Berenice Boddy met licht roze bloemen – zonder extra bescherming
- Black Lace – zonder extra bescherming
- Cleopatra een herfstbloeiende sasanqua – zonder extra bescherming
- Spring Festival , inmiddels ruim 3 meter, met kleine gevulde roze bloemetjes. Een zeer aanbevelenswaardige varieteit! (deze soort wordt in het boekje ‘Camellia’s’, uitgegeven bij Groene Bibliotheek, vermeld als een soort die slechts lichte vorst zou kunnen verdragen …)
- Jupiter met enkele, koraalrode bloemen – zonder extra bescherming
- sasanqua Cleopatra– enkele roze bloemen
- oleifera Lushan, veel gebruikt in kruisingen om de winterhardheid op te voeren
De twee laatstgenoemde soorten staan bij de reuzenbamboe in het hart van de tuin, de andere verspreid door de tuin.
(Een 15 cm dikke laag van gehakselde takken aan de voet van de Camellia’s is bij mij de standaard winterbescherming de eerste jaren)
Nog enkele soorten die zich in ons land al bewezen hebben zijn bv: Guilio Nuccio, Donation, Inspiration, Adeyaka, en de botanische soorten C. oleifera, C. sasanqua en C. japonica. Blootgesteld aan schrale wind en winterzon is echter geen enkele soort helemaal winterhard!
NIEUWE CAMELLIA SOORTEN
Uit de VS, waar soms extreme koudegolven tot diep in het zuiden doordringen, komen nieuwe kruisingen die misschien een verbetering van het assortiment zullen gaan betekenen. Een botanische soort, genaamd C. oleifera ‘Lu Shan’ zou bestand zijn tegen -26° C Deze soort heb ik in de tuin getest, en is inderdaad de allerhardste. Het is een enkelbloemige herfstbloeier met geurende, crêmewitte bloemen. Tevens interessant zijn kruisingen van deze plant met C. sasanqua, zoals de zeer sterke ‘Survivor‘. De allermooiste struiken worden nu in de tuin geobserveerd, en ze staan vanaf oktober al prachtig te bloeien. Eveneens worden de Ackerman hybriden uitgeprobeerd. Winter’s Interlude (bodembedekkend) en Winter’s Joy (haagplant) leken goede aanwinsten te zijn. Allebei kunnen ze ruim 20 graden vorst hebben, maar ze overleefden de winter van 2012 niet. Maar Snow Flurry is een aardige aanwinst evenals Winter’s Toughie, die al in september kan bloeien.
ANDERE NIEUWE SOORTEN:
C. sinensis ‘Korea’, een hele harde theesoort , breed struikvormige, snelle groeier.
C. chekiangoleosa, een sterke soort die aan Camellia japonica verwant is maar een bijzondere oranjerode bloemkleur heeft. Er wordt vaak gevraagd naar gele Camellias. Brushfield’s Yellow heeft een crêmegele kleur, maar in de volle grond worden de bloemen snel bruin. De dicht bebladerde Dahlonega vind ik een veel betere keus. Goed geel bloeiende soorten zoals C. chrysantha zijn er niet in winterharde uitvoering.
